dawnymi laty
  • Jak brzmi generał?
    13.11.2006
    13.11.2006
    Proszę wyjaśnić, czy można uznać za poprawne wymowę typu gienerał?
  • jubilat i solenizant

    5.10.2013
    5.10.2013

    Urodziny obchodzi solenizant – wg https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/jubilat-czy-solenizant;3371.html i chyba wszystkich słowników. Czemu zatem wśród moich znajomych, w tym ludzi obytych z językiem, pokutuje przekonanie, że urodziny obchodzi jubilat? Czy są jakieś dane mówiące o faktycznym stopniu użycia tych dwu nazw urodzinowicza? Przez wiele lat podobna sytuacja była z pasjonatem i spolegliwym. Te w https://sjp.pwn.pl/ mają dziś po dwa znaczenia. Czy jubilat też doczeka się znaczenia 'osoba obchodząca urodziny'?

  • kasator
    14.11.2012
    14.11.2012
    Uprzejmie proszę o udzielenie informacji, czy określenie kasator należy odnosić do osoby wnoszącej do sądu skargę kasacyjną, czy sądu, który rozpoznaje taką skargę. W orzeczeniach, zwłaszcza Sądu Najwyższego, początkowo traktowano to określenie jako synonim wnoszącego skargę kasacyjną. Obecnie chyba odstąpiono od tego poglądu.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Anna
  • Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?
    3.01.2013
    3.01.2013
    Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
  • Kiczkiczowaty. Dlaczego nie kiczowy?
    10.02.2016
    10.02.2016
    Szanowni Państwo,
    dlaczego przymiotnikiem od słowa kicz jest kiczowaty, a nie *kiczowy? Skąd taka prawidłowość?
    Za odpowiedź serdecznie dziękuję!
  • klimat w znaczeniu przenośnym
    14.05.2001
    14.05.2001
    Szanowna Redakcjo,
    Czy poprawne jest używanie słowa klimat w znaczeniu 'atmosfera', np. „Klimat rozmów pomiędzy panami X i Y był bardzo dobry”, „Od wielu lat panuje dobry klimat we wzajemnych stosunkach polsko-niemieckich"?
    Pozdrawiam
    M.B.
  • Kompulsyjny czy kompulsywny?
    11.02.2019
    11.02.2019
    Od pewnego czasu w języku polskim upowszechnił się przymiotnik kompulsyjny, co widać m.in. po tytułach książek: Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne lub Terapia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego dzieci i młodzieży. Według mnie jest on nieuzasadniony etymologicznie – w przeciwieństwie do znanego od lat przymiotnika kompulsywny (ang., fr. compulsive, łac. compulsivus). Proszę o krótki komentarz w tej sprawie.
  • krytyczne wydanie
    22.02.2005
    22.02.2005
    Odpowiadając na list o Dziadów części III, dr Grzenia wspomniał o krytycznym wydaniu Dziadów. Cóż to oznacza? Nie wie tego nawet moja mama, polonistka. :)
  • Kto chwali swój ogonek – liszka czy pliszka?
    5.02.2019
    5.02.2019
    Szanowni Państwo!
    W którejś z książek Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim bosman Nowicki używa wyrażenia Każda liszka swój ogonek chwali. Czy to pomyłka, wersja alternatywna czy może pierwowzór znanego powiedzenia o pliszce?

    Marcin Nowak
  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego